Praca artysty jako medytacja. Wpływ praktyki zen na proces twórczy

dr Przemysław Radwański
(Kolegium Edukacji Artystycznej Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Warszawa)

Współcześnie w coraz większym stopniu twórczość widziana jest jako proces, akt, aktualna odpowiedź zmieniającego się człowieka na zmieniającą się rzeczywistość. Coraz trudniej jest utrzymać iluzję stabilności, trwałości, niezmienności świata. Zauważamy też, że to stan umysłu jest wyznacznikiem percepcji, działania, sensu i efektywności; stan umysłu decyduje, jaki ślad pozostawiamy w jedynym dostępnym nam kontakcie z rzeczywistością: w bieżącej chwili. To odejście od tradycyjnego paradygmatu Zachodu, gdzie pracę artysty rozpatrujemy przez pryzmat techne, umiejętności oraz efektu – pomnożenia dóbr. Ponad sto lat recepcji buddyzmu zen i sztuki japońskiej w świecie zachodnim przyczyniło się do zmiany tej perspektywy. Wpływ ten dokonuje się nadal.